Het is nogal een verandering in je leven als je een kind krijgt of adopteert. Je had al de mogelijkheid om ouderschapsverlof op te nemen, deze regeling is recentelijk veranderd. Wanneer mag je ouderschapsverlof opnemen?
De afgelopen tijd heb ik al uitgelegd wat kortdurend zorgverlof is. Ik heb ook een artikel geschreven over langdurend zorgverlof is en wanneer je hierop recht hebt. Dus als je het nog allemaal op een rijtje wilt hebben, lees dan vooral deze artikelen nog even door.
1 Wanneer mag je ouderschapsverlof opnemen?
1.1 Als je kind jonger dan 8 jaar is én
1.2 Je de ouder bent van het kind. Als je een pleegkind of stiefkind bij jou hebt inwonen en hij is op hetzelfde adres ingeschreven bij de gemeente, dan word je ook als ouder gezien.
2 Hoe lang mag ik ouderschapsverlof opnemen?
Jij hebt recht op 26 weken ouderschapsverlof.
3 Wanneer en hoe moet ik het aanvragen?
Je moet het minimaal 2 maanden van tevoren schriftelijk aanvragen bij je werkgever. Je moet aangeven wanneer je wilt beginnen met je ouderschapsverlof en tot wanneer en hoe je de uren wilt opnemen. Maar let erop: zodra je het hebt aangevraagd, dan ben je hieraan gebonden. Alleen als er sprake is van onvoorziene omstandigheden, dan kun je vragen om het in te trekken. Bijvoorbeeld als je gaat scheiden of ziek wordt. En als er een zwaarwegend bedrijfsbelang is, dan mag de werkgever deze aanpassing van het verlof weigeren.
4 Krijg ik gewoon mijn volledige loon doorbetaald en bouw ik ook vakantiedagen op?
Ja, je hebt recht om in het eerste jaar 9 weken betaald ouderschapsverlof op te nemen. Wil je langer ouderschapsverlof opnemen, dan is de rest onbetaald. Je mag uiteraard wel minder dan deze 9 weken betaald ouderschapsverlof opnemen.
Je krijgt niet je volledige salaris doorbetaald, maar slechts een uitkering van 70% van je dagloon. Als je heel veel zou verdienen, dan ontvang je slechts 70% van het maximum dagloon. Je krijgt deze uitkering door het UWV uitbetaald en niet door je werkgever.
Als jij in loondienst werkt en je partner ook, dan hebben jullie allebei recht op deze 9 weken betaald ouderschapsverlof. Als zelfstandige heb je echter geen recht hierop.
Of je pensioen opbouwt, hangt helemaal af van jouw pensioenregeling en jouw CAO.
5. Bouw ik vakantiedagen op?
Wanneer je betaald ouderschapsverlof opneemt, dan bouw je gewoon volledig je wettelijke vakantiedagen op. Je werkgever kan met jou afspreken dat je over deze periode geen bovenwettelijke vakantiedagen krijgt, maar dat moet hij dan wel schriftelijk doen. Wil je nog weten wat het verschil is, lees dan door in dit artikel over vakantiedagen.
Controleer altijd wat hierover in je CAO staat, want je CAO is doorslaggevend.
Let op, je bouwt alleen vakantiedagen op tijdens je betaalde ouderschapsverlof. Dit is echter anders wanneer je onbetaald ouderschapsverlof opneemt, want dan bouw je geen vakantiedagen op!
5 Moet ik de 26 weken ouderschapsverlof (1040 uur) allemaal in een keer opnemen, of mag ik het ook verdelen over een aantal weken of zelfs over een aantal jaren, bijvoorbeeld over de schoolvakanties?
Je mag het zo verdelen als jij het wilt. Dus als je het bijvoorbeeld alleen in de schoolvakanties wilt opnemen, dan kan dat gewoon. Alleen als je werkgever een zwaarwegend bedrijfsbelang heeft, dan kan hij dit weigeren.
6 Mag een werkgever dit weigeren?
Als je aan alle voorwaarden voldoet en dus recht hebt op langdurig zorgverlof, dan mag de werkgever het alleen weigeren als er een zwaarwegend bedrijfs- of dienstbelang is.
Wat betekent dit? Als het zo extreem belangrijk is en zulke serieuze gevolgen heeft als jij afwezig ben, en dit kan niet door collega’s worden opgevangen, alleen dan zou het belang van de werkgever groter kunnen zijn dan jouw belang. En zou het geweigerd mogen worden. Maar dit zal zich vrijwel nooit voordoen, juist om te voorkomen dat het recht op zorgverlof via de achteringang alsnog wordt beperkt. Jullie zullen het in onderling overleg moeten regelen. Slechts als dit niet lukt, kun je naar de rechter gaan.
7 Mag ik dit direct aanvragen als ik ergens in dienst treed, of moet ik eerst een tijdje hebben gewerkt?
Je mag het direct aanvragen, je hoeft niet te wachten.
8 Als ik ouderschapsverlof aanvraag, mag mijn partner het dan ook nog aanvragen?
Ja, iedere werknemer heeft zijn eigen recht op ouderschapsverlof. Dus als jullie allebei in loondienst zijn, dan mogen jullie allebei ouderschapsverlof aanvragen.
9 Als mijn partner geen ouderschapsverlof opneemt, mag ik het dan van hem overnemen?
Nee, dat kan helaas niet. Zijn verlofrechten zijn echt alleen van hem en hij kan ze niet aan jou geven.
10 Als ik 2 kinderen heb die jonger zijn dan 8 jaar, hoe vaak mag ik dan ouderschapsverlof opnemen?
De regeling is heel rechtlijnig: per kind (jonger dan 8 jaar) mag je een keer ouderschapsverlof opnemen. Dus als je 2 kinderen hebt, dan mag jij 2 keer een half jaar verlof opnemen. Dus als je een tweeling krijgt, dan krijg je ook gewoon 2 x ouderschapsverlof.
11 Heb ik ook recht op ouderschapsverlof als ik een kind erken of adopteer?
Ja, daarvoor gelden dezelfde rechten. Er wordt geen verschil gemaakt.
12 En als ik verlof opneem en ondertussen een baan krijg bij een andere werkgever, vervalt dan mijn verlof of begint het helemaal opnieuw?
Allebei niet. Je rechten zijn aan jou gekoppeld. Dus de uren die je nog niet hebt opgenomen, mag je bij je nieuwe werkgever gewoon nog opnemen. Niet meer en niet minder. Dus eigenlijk maakt het voor jou niet uit of je ondertussen een andere baan krijgt.
13 Kan ik niet net zo goed minder gaan werken in plaats van ouderschapsverlof op te nemen?
Nee, want als je minder gaat werken, dan worden je uren van je contract aangepast. Dit heeft gevolgen. Als je later namelijk weer meer wilt gaan werken, moet je namelijk om een aanpassing van de uren vragen. Terwijl je arbeidscontract niet verandert als je ouderschapsverlof opneemt. Een andere belangrijke reden om je contracturen niet aan te passen heeft te maken met een uitkering. Jouw arbeidsuren van jouw contract zijn namelijk de basis waarop je bijvoorbeeld een uitkering kunt aanvragen als je werkloos wordt (WW-uitkering) of een WIA-uitkering als je ziek wordt. Dus als je 40 uur werkte en je neemt 1 dag in de week ouderschapsverlof op, dan blijft je contract gewoon voor 40 uur bestaan. Dus als je een uitkering zou moeten aanvragen, dan is deze 40 uur de basis, niet de 32 uur die je werkt na aftrek van je verlof.
14 Mag mijn werkgever mij een andere functie laten uitvoeren als ik minder uren werk?
In principe houd je je oude functie, ook als je minder uren werkt. Alleen als je oude functie uitgevoerd moet worden in een bepaald aantal minimumuren en je minder werkt tijdens het verlof, zou dit anders kunnen zijn. Stel dat je een leidinggevende functie hebt en je wilt maar 1 dag per week gaan werken, dan zou dit wel eens lastig kunnen worden. Je werkgever moet je dan wel ander passend werk aanbieden, dus hieronder vallen bijvoorbeeld geen schoonmaakwerkzaamheden. En als je verlof afgelopen is, dan moet je gewoon je oude functie weer terugkrijgen.
Als je nog andere vragen hebt, laat het me dan weten. Mijn contactgegevens staan onder aan mijn website. Ik ben Sabine van Paassen, een arbeidsrecht advocaat en een arbeidsmediator en scheidingsmediator. Ik probeer zoveel mogelijk vragen die ik in mijn praktijk krijg uit te leggen in mijn artikelen. Zodat jij weet wat je rechten en plichten zijn.
Op dit artikel is de volgende disclaimer van toepassing.
